Kể từ đầu năm 2024, Ukraine đã có bước tiến lớn trong việc phát triển và ứng dụng công nghệ không người lái phục vụ mục đích quân sự. Bộ Quốc phòng nước này đã cho phép triển khai hơn 140 hệ thống máy bay không người lái mới trên chiến trường cùng với 33 tổ hợp robot mặt đất được sản xuất trong nước. Điều này thể hiện sự tăng cường đáng kể trong sản xuất quốc phòng, đặc biệt trong bối cảnh xung đột kéo dài với Nga, nơi các hệ thống không người lái và robot ngày càng đóng vai trò chiến lược trong hoạt động quân sự.
 |
| Một lính thủy đánh bộ Ukraine tham gia khóa huấn luyện bay bằng máy bay không người lái FPV, trong bối cảnh Nga tấn công Ukraine, ở vùng Dnipropetrovsk, Ukraine – Ảnh: REUTERS |
Trong số các hệ thống được triển khai, đáng chú ý nhất là mẫu máy bay không người lái Black Widow, đã được các lực lượng vũ trang Ukraine chấp thuận sử dụng. Black Widow là một hệ thống máy bay không người lái đa nhiệm, có thể hoạt động như máy bay ném bom và trinh sát, đặc biệt hữu dụng trong các nhiệm vụ cả ngày lẫn đêm. Điều làm nên sự khác biệt của Black Widow là thiết kế mô-đun, cho phép nó sử dụng linh hoạt trong nhiều cấu hình, bao gồm các nhiệm vụ tái sử dụng hoặc dùng một lần tùy theo yêu cầu chiến thuật. Đây là một trong những minh chứng tiêu biểu cho sự phát triển công nghệ quốc phòng của Ukraine trong thời gian gần đây.
Ngoài các hệ thống máy bay không người lái, Ukraine cũng tập trung phát triển các hệ thống robot mặt đất với sự hỗ trợ của sáng kiến Brave1, một chương trình do chính phủ dẫn dắt nhằm thúc đẩy các công nghệ quân sự mới. Các hệ thống này đóng vai trò không thể thiếu trong chiến đấu, từ việc rải mìn, sơ tán thương binh đến hỗ trợ hậu cần. Một ví dụ tiêu biểu là chó robot tàng hình, được thiết kế cho các nhiệm vụ trinh sát nguy hiểm cao. Những robot này có thể thâm nhập vào các khu vực chiến lược như chiến hào của đối phương, phát hiện mìn hoặc thậm chí vận chuyển vật tư nhỏ như đạn dược và y tế đến các vùng chiến đấu có nguy cơ cao.
So với năm 2023, khi chỉ có 60 hệ thống máy bay không người lái và 9 tổ hợp robot được phê duyệt, con số trong năm 2024 đã tăng vọt, cho thấy tốc độ sản xuất và ứng dụng công nghệ không người lái tại Ukraine đang phát triển mạnh mẽ. Đại tá Volodymyr Rochniak, người đứng đầu Cục Hỗ trợ Vòng đời Chính cho Vũ khí và Thiết bị Quân sự, nhận định rằng các nhà sản xuất trong nước đang đáp ứng nhanh chóng với nhu cầu của chiến trường, phát triển một loạt các hệ thống máy bay không người lái từ kamikaze, máy bay ném bom đến trinh sát pháo. Các hệ thống này không chỉ đa dạng về mục đích sử dụng mà còn bao phủ nhiều loại môi trường chiến đấu khác nhau, từ chiến thuật đến chiến lược.
Các tổ hợp robot mặt đất cũng được phát triển với nhiều chức năng đa dạng, từ tấn công, trinh sát đến hỗ trợ hậu cần và sơ tán. Nhờ vào tính linh hoạt, những hệ thống này giúp quân đội Ukraine tối ưu hóa hoạt động bằng cách tích hợp công nghệ không người lái vào các nhiệm vụ đầy rủi ro mà con người khó thực hiện. Điển hình như trong các nhiệm vụ kỹ thuật, các robot mặt đất đã chứng tỏ hiệu quả trong việc giảm thiểu rủi ro cho binh lính.
Đặc biệt, trong quý III năm 2024, hơn 40% số hệ thống không người lái và robot mặt đất được phê duyệt cho thấy sự bùng nổ trong sản xuất công nghệ quốc phòng của Ukraine. Một số hệ thống tiên tiến đã được thiết kế để đối phó với chiến tranh điện tử, với tính minh bạch vô tuyến cao, tiếng ồn thấp và có hệ thống dẫn đường, tự hủy tinh vi. Những cải tiến này giúp tăng cường hiệu quả hoạt động của các lực lượng Ukraine trong môi trường thù địch và giảm thiểu rủi ro cho binh sĩ.
Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ không người lái tại Ukraine phản ánh khả năng thích ứng cao của các nhà sản xuất quốc phòng với yêu cầu khắc nghiệt của chiến trường. Với tốc độ tăng trưởng hiện tại, công nghệ không người lái và robot mặt đất sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong chiến lược quốc phòng của Ukraine, đồng thời giúp quốc gia này chống lại các cuộc tấn công bằng công nghệ quân sự hiện đại từ phía Nga.
Bộ Quốc phòng Ukraine cũng khuyến khích các nhà phát triển tiếp tục nghiên cứu và liên hệ với các cơ quan chức năng để cập nhật quy trình mã hóa công nghệ, nhằm đảm bảo tính hợp pháp và tối ưu hóa các giải pháp quân sự trong tương lai.
