Đây là thông tin của Tập đoàn Công nghiệp Than- Khoáng sản Việt Nam (TKV) công bố nhân dịp kỷ niệm 30 năm thành lập.
Với vai trò là một trong 3 trụ cột của đất nước về năng lượng quốc gia, vị thế của TKV ngày được khẳng định với những thành tựu đáng tự hào. Trong chặng đường 30 năm hình thành và phát triển, Tập đoàn đã có một quá trình tăng trưởng vượt bậc, ổn định, bền vững cả về chiều rộng và chiều sâu.
 |
| Ứng dụng công nghệ trong thác than tại Quảng Ninh của TKV (Ảnh: TKV cung cấp) |
Tổng giá trị tài sản tăng 67 lần
Hành trình không ngừng kiến tạo để bứt phá của TKV được ghi nhận với những bước tiến mới về hạ tầng công nghệ và trình độ khai thác, về trách nhiệm với địa phương trong tăng trưởng kinh tế và an sinh xã hội, mục tiêu xây dựng mô hình doanh nghiệp xanh, phát triển bền vững.
Với nhiệm vụ là một trong 3 trụ cột đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, nhờ việc đẩy mạnh đầu tư phát triển các dự án điện nên đến năm 2017, tổng công suất của các nhà máy điện TKV đã đi vào hoạt động là 1,73 ngàn MW.
Theo đó, sản lượng điện sản xuất và tiêu thụ của TKV đã tăng từ 720 triệu kWh năm 2006 lên trên 10 tỷ kWh năm 2023 (tăng 13,9 lần), doanh thu tăng từ 432 tỷ đồng lên 14 ngàn tỷ đồng (tăng 32 lần).
Sản xuất và cung ứng Vật liệu nổ công nghiệp liên tục tăng và trở thành một trong những ngành có doanh thu tương đối lớn và hiệu quả cao. Từ năm 2006 đến 2023 sản lượng sản xuất tăng từ 46 lên 65,6 ngàn tấn (tăng gần 1,5 lần) và sản lượng cung ứng tăng từ gần 76 lên 102 ngàn tấn (tăng 1,3 lần), tương ứng doanh thu tăng từ 1,2 lên hơn 7,4 ngàn tỷ đồng (tăng hơn 6 lần).
Đối với lĩnh vực cơ khí, tập đoàn đã chế tạo giá chống thuỷ lực và các thiết bị, phụ tùng phục vụ sản xuất than, khoáng sản, điện lực, sửa chữa và phục hồi các thiết bị phục vụ cho khai thác mỏ và các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh khác với tổng doanh thu tăng từ hơn 1 ngàn tỉ đồng năm 2006 lên 3,3 ngàn tỉ đồng năm 2023 (tăng hơn 3 lần)…
Chỉ tính riêng từ 1995 đến 2005 tổng doanh thu của TKV đã tăng từ 2,45 ngàn tỷ đồng lên 22,8 ngàn tỷ đồng (tăng hơn 9 lần), từ 2006 đến 2013 tổng doanh thu toàn Tập đoàn TKV tăng từ 29,1 ngàn tỉ đồng lên 102,8 ngàn tỉ đồng (tăng gần 3,5 lần). Từ 2014-2023 doanh thu toàn Tập đoàn TKV là 1,3 triệu tỷ đồng tăng 677 ngàn tỷ và tăng 109 % so với giai đoạn 2004-2013.
Với sự tăng trưởng vượt bậc, tổng tài sản toàn Tập đoàn tăng trưởng đều qua các năm. Giai đoạn 10 năm đầu mới thành lập, bình quân tổng tài sản đạt 4,25 nghìn tỷ đồng, từ năm 2004-2013 bình quân tổng tài sản đạt 62,8 nghìn tỷ đồng. Giai đoạn 2014-2023 bình quân tổng tài sản đạt 128,9 nghìn tỷ đồng, năm cao nhất là 2017 với giá trị 140 ngàn tỷ đồng.
Giá trị tổng tài sản của toàn Tập đoàn tại thời điểm năm 2023 đã tăng hơn 112 nghìn tỷ đồng lên mức 114 nghìn tỷ đồng, tương ứng tăng hơn 67 lần so với năm 1994, điều này thể hiện sự tăng trưởng vượt bậc quy mô của TKV về cả chiều rộng và chiều sâu trong sản xuất kinh doanh.
Nếu như năm 1994 – năm đầu thành lập, doanh thu toàn Tập đoàn (với tên gọi là Tổng công ty Than Việt Nam) chỉ là con số khiêm tốn 1,845 nghìn tỷ đồng, thì đến năm 2023 đã đạt mức 168,10 nghìn tỷ đồng, gấp hơn 91 lần và tăng 166,25 nghìn tỷ đồng so với năm 1994. Tổng doanh thu của TKV trong giai đoạn từ năm 1994 – 2023 đạt 1,9 triệu tỷ đồng, bình quân đạt 65,7 nghìn tỷ đồng/năm.
 |
| Phong điều khiển trung tâm Nhà máy Alumia Nhân cơ (Ảnh: TKV cung cấp) |
Trong đó, hoạt động xuất khẩu than, alumina… với kỷ lục cao nhất vào hai năm (2010-2011) đạt trên 1,5 tỷ USD/năm đã đem lại nguồn thu ngoại tệ lớn giúp TKV chủ động thanh toán các khoản nợ ngoại tệ, góp phần vào sự tăng trưởng chung của nền kinh tế quốc dân với. Tuy nhiên, từ năm 2014, sản lượng xuất khẩu than giảm đi do quy định về cấp phép của Bộ Công Thương, nhưng sản lượng xuất khẩu alumina lại tăng mạnh. Từ năm 2014-2023, TKV đã xuất khẩu bình quân đạt 634 triệu USD/năm và năm 2022 là năm đạt cao nhất với con số hơn 1 tỷ USD.
Về hiệu quả sản xuất, kinh doanh, mặc dù gặp nhiều thách thức như: Khủng hoảng tài chính châu Á (năm 1997), cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu (năm 2008) và đại dịch COVID-19, TKV vẫn duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh có lãi. Đặc biệt, năm 2022 là năm Tập đoàn đạt kết quả sản xuất, kinh doanh cao nhất từ khi thành lập với lợi nhuận trước thuế đạt 10,6 nghìn tỷ đồng.
Là một Tập đoàn kinh tế đa ngành gồm: Than, khoáng sản, điện, vật liệu nổ công nghiệp, sản xuất cơ khí và kinh doanh dịch vụ khác, nhưng TKV tập trung chủ yếu vào các lĩnh vực sản xuất chính, mang tính cốt lõi là than, khoáng sản, điện, vật liệu nổ công nghiệp. Nhiều năm qua, tất cả các lĩnh vực hoạt động của Tập đoàn đều sản xuất, kinh doanh có hiệu quả. Trong đó, sản xuất than luôn là lĩnh vực có tỷ trọng lợi nhuận cao nhất.
Trong vòng 5 năm trở lại đây, tỷ trọng lợi nhuận của TKV của một số ngành (khoáng sản, vật liệu nổ…) có xu hướng tăng lên đã cho thấy TKV đang hướng tới chiến lược phát triển bền vững, từng bước giảm bớt phụ thuộc vào sản xuất than, kinh doanh than.
Mặt khác, TKV đẩy mạnh phát triển các ngành sản xuất khác thân thiện với môi trường theo đúng cam kết của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị COP26 về vấn đề giảm thiểu khí thải nhà kính và tiến tới ngừng sử dụng than “không suy giảm”.
 |
| Tiêu thụ than tại Công ty Kho vận Cẩm Phả ( Ảnh: TKV cung cấp) |
Lĩnh vực khoáng sản đã có sự phát triển vượt bậc, đặc biệt là 2 dự án alumina. Kể từ khi đi vào vận hành thương mại, dự án Tân Rai (tháng 10/2013), dự án Nhân Cơ (tháng 7/2017) đã mang lại hiệu quả kinh tế cao, mở ra hướng phát triển cho một ngành công nghiệp hoàn toàn mới ở Việt Nam.
Đóng góp hơn 1,1 tỷ USD cho ngân sách nhà nước
Nhờ phát huy sản xuất, kinh doanh hiệu quả, TKV đã đóng góp đáng kể vào ngân sách nhà nước. Trong đó, riêng số nộp ngân sách nhà nước cho tỉnh Quảng Ninh chiếm đến 60%, đóng góp phần quan trọng vào sự tăng trưởng kinh tế của Quảng Ninh. Đặc biệt năm 2023, Tập đoàn đã đạt số nộp ngân sách nhà nước cao kỷ lục kể từ khi thành lập với giá trị 29.216 tỷ đồng (hơn 1,1 tỷ USD). Trong đó, số nộp ngân sách nhà nước của TKV tại Quảng Ninh chiếm 41% thu ngân sách của tỉnh.
Cùng với đó, vốn nhà nước tại TKV cũng tăng từ 778 tỷ đồng vào năm đầu thành lập lên 48,3 nghìn tỷ đồng vào năm 2023. Vốn nhà nước đầu tư tại Tập đoàn luôn được bảo toàn và phát triển qua các năm với mức tăng trưởng rất cao. Hiện nay, vốn điều lệ của Công ty mẹ đạt 35.000 tỷ đồng. TKV đang tiếp tục trình Chính phủ phê duyệt tăng bổ sung vốn điều lệ của Công ty mẹ từ 35 nghìn tỷ đồng lên mức 42 nghìn tỷ đồng và dự kiến sẽ hoàn thành trong năm 2025.
Về quản trị tài chính, Tập đoàn từng bước chuyển đổi và hoàn thiện công tác quản trị tài chính thông qua việc thanh toán trực tiếp cho các công ty khai thác và tập trung thu xếp vốn tại Công ty mẹ; áp dụng công nghệ số trong kế toán tài chính (bao gồm hóa đơn điện tử và chuyển tiền điện tử). Từ năm 2017, TKV đã thực hiện hoán đổi tiền tệ SWAP, giúp giảm thiểu rủi ro tỷ giá hối đoái và sinh lời khoảng 355 tỷ đồng từ 735 triệu USD.
 |
| Hoạt động sản xuất điện tại các Nhà máy điện của TKV đã góp phần không nhỏ vào thành công của TKV trong suốt 30 năm qua (Ảnh Phòng điều khiển trung tâm Nhà máy Nhiệt điện Cẩm Phả: Thu Hường) |
Bên cạnh đó, TKV chú trọng quản lý công nợ và đã thực hiện tốt nghĩa vụ thanh toán với nhà nước và đối tác. Tập đoàn không có nợ quá hạn và sử dụng các phương pháp bù trừ công nợ nội bộ để tiết kiệm chi phí và đẩy nhanh tiến độ thanh toán. Việc quản trị công nợ tối ưu đã góp phần tăng khả năng tự chủ tài chính, làm lành mạnh hóa tình hình tài chính toàn Tập đoàn, được chủ sở hữu và các cơ quan quản lý nhà nước ghi nhận, đánh giá cao.
Hệ số tài chính của TKV được duy trì trong giới hạn an toàn. Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu (ROE) bình quân đạt 14,6%/năm, với mức cao nhất là gần 19% vào năm 2022. Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA) đạt bình quân 4,5%/năm. Hệ số khả năng thanh toán nợ đến hạn thường xuyên duy trì trên 1 lần, cho thấy khả năng thanh toán tốt được các nhà tài trợ tín dụng đánh giá cao, đối tác bạn hàng tín nhiệm, người lao động yên tâm, tin tưởng. Hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu đều thấp hơn mức trần là 3 theo quy định (tại Nghị định 87/2015/NĐ-CP, năm 2023) – hệ số này chỉ còn ở mức 1,24 lần, chứng tỏ khả năng tự chủ tài chính của TKV ngày càng cao.
Việc thoái vốn theo đề án tái cơ cấu của Tập đoàn được thực hiện đảm bảo nguyên tắc công khai, minh bạch, bảo toàn vốn nhà nước và tuân thủ các quy định của pháp luật hiện hành. Hiện TKV đang tiếp tục triển khai công tác thoái vốn tại 19 công ty con và công ty liên kết theo Đề án cơ cấu lại đến năm 2025 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (tại Quyết định 1263/QĐ-TTg ngày 27/10/2023). Theo đó, TKV sẽ tập trung các nguồn lực vào các ngành nghề sản xuất, kinh doanh chính để nâng cao hơn nữa hiệu quả sử dụng vốn, hiệu quả sử dụng tài sản tiếp tục tạo đà cho giai đoạn tăng trưởng mới.
Những kết quả đã đạt được nêu trên là minh chứng rõ nét nhất, khẳng định sự phát triển không ngừng lớn mạnh của Tập đoàn trong chặng đường 30 năm qua. Dưới sự lãnh chỉ đạo tập trung, có hiệu quả của Đảng uỷ, Hội đồng thành viên, sự điều hành quyết liệt, linh hoạt của ban lãnh đạo điều hành qua các thời kỳ, toàn thể cán bộ công nhân viên trong Tập đoàn đã luôn nỗ lực vượt qua nhiều khó khăn, thử thách để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước giao phó. TKV tự hào là một trong những Tập đoàn kinh tế lớn mạnh, phát triển ổn định bền vững, góp phần quan trọng cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
